İngiltere’de her dokuz yetişkinden biri prediyabet riski taşırken, bu durum kişilerin tip 2 diyabet geliştirme olasılığının yüksek olduğunu göstermektedir.
Prediyabet Nedir?
Prediyabet, kan şekeri seviyelerinin normalin üzerinde ancak tip 2 diyabet tanısı koymayı gerektirecek kadar yüksek olmadığı bir durumu ifade eder. Genellikle belirti vermediği için fark edilmesi zor olabilir. Diabetes UK’te kıdemli klinik danışman olarak görev yapan Esther Walden, prediyabetin her zaman tip 2 diyabetle sonuçlanmadığını ve yaşam tarzı değişiklikleriyle tamamen geri çevrilebileceğini vurgulamaktadır.
Prediyabet Nasıl Anlaşılır?
Prediyabet genellikle herhangi bir belirti vermediğinden, rutin sağlık kontrolleri sırasında kan şekeri testleriyle tesadüfen tespit edilir. Nottingham Üniversitesi’nden Beslenme ve Diyetetik Doçenti Dr. Amanda Avery, birçok kişinin sağlık kontrolü sayesinde prediyabet teşhisi aldığını bildirmektedir.
Prediyabete Neler Sebep Olur?
Genetik faktörler, yaş ve etnik köken gibi değiştirilemeyen unsurların yanı sıra beslenme alışkanlıkları ve fazla kilo, prediyabet riskini artırmaktadır. Vücutta insülin hormonunun kan şekeri seviyesini düzenlemedeki işlevini zorlaştıran göbek çevresindeki aşırı yağlanma, hücrelerin insüline direncinin artmasına yol açar. Vücut bu durumu dengelemeye çalışarak insülin üretimini artırır fakat belirli bir aşamadan sonra bu mekanizma yetersiz kalabilir.
Prediyabette Beslenme ve Yaşam Tarzı Değişiklikleri
Esther Walden, prediyabetin tedavisinde bireysel farklılıkların önemli olduğunu, ancak sağlıklı ve dengeli beslenme ile fiziksel aktivitenin kritik rol oynadığını belirtmektedir. Tip 2 diyabet riskini azaltmada etkili olduğu kanıtlanmış dört temel adım şunlardır:
Kilonun %10’unu Vermek: Prof. Roy Taylor, kilo vermenin özellikle karaciğerdeki yağ birikimini azalttığını ve prediyabetin gerilemesine yardımcı olduğunu ifade etmektedir. Kaybedilen kilo miktarından çok, toplam vücut ağırlığındaki oranın önemli olduğunu vurgulamaktadır.
Yeni Kiloyu Koruyabilmek: Hızlı kilo vermek mümkün olsa da, kalıcı kilo kontrolü sağlamak için sürdürülebilir beslenme alışkanlıkları geliştirmek önemlidir. Akdeniz diyeti, DASH diyeti vejetaryen/vegan beslenme gibi dengeli karbonhidrat alımı bu süreçte destekleyici unsurlar arasında yer alır.
Riskli Gıdalardan Kaçınmak:
- Şekerli içecekler: Kan şekerinde ani dalgalanmalara sebep olur.
- Kırmızı ve işlenmiş etler: Fazla tüketimi diyabet riskini artırabilir.
- Rafine karbonhidratlar: Beyaz ekmek ve şekerli atıştırmalıklar gibi yüksek glisemik indeksli gıdalar zararlıdır.
- Patates (özellikle kızartma): Yüksek glisemik indeks nedeniyle tüketimi sınırlandırılmalıdır.
Diyabet Riskini Azaltan Gıdalar Tüketmek:
- Meyve ve sebzeler: Özellikle yeşil yapraklı sebzeler, yaban mersini, üzüm ve elma.
- Tam tahıllar: Günlük en az üç porsiyon tam tahıl tüketmek riski azaltmaktadır.
- Yoğurt ve az yağlı süt ürünleri: Düzenli tüketim, diyabet riskini azaltmaktadır.
- Şekersiz çay ve kahve: Günlük tüketimi koruyucu etki taşımaktadır.
Panik Yapmayın, Erken Müdahale Fırsatınız Var
Pred
