Gaziantep gibi önemli tarım merkezlerinde büyük zararlar veren zirai don, meyve fiyatlarını önemli ölçüde artırdı. Uzmanlar, asıl sıkıntının yaz aylarında kendini göstereceğine dikkat çekiyor.
Nisan ayının başlarında yaşanan ani sıcaklık düşüşü, 36 ilde zirai don olayına neden oldu. Meyve ağaçlarının çiçek açtığı bu kritik dönemde, Gaziantep’te kayısı ve üzüm gibi birçok ürün etkilendi. Şehirdeki hal fiyatları son iki hafta içerisinde yüzde 30’a kadar yükseldi.
Hal esnafı ve çiftçiler, durumu “yılın kayıp sezonu” olarak tanımlıyor. Gaziantepli çiftçi Mustafa K., “Bahçeler bomboş. Hasat zamanı gelmeden fiyatlar patladı. Yazın ne olacağı belirsiz,” ifadelerini kullandı.
Don olayının etkisi sadece doğrudan etkilenen ürünlerle sınırlı kalmadı; stoktaki ürünlerde de fiyat artışları gözlemlendi. Halde portakal fiyatı şubat ayında 20 lira iken, şu anda 35 liraya yükseldi. Marketlerde ise portakalın fiyatı 60 lirayı aştı. Elmanın hal fiyatı 25 liradan 35 liraya, market fiyatı ise 70 liraya kadar ulaştı. Fındık fiyatları ise halde 200 liradan, markette ise 600 liradan satılmaya başladı.
Gaziantep’teki pazarcı esnafı Mehmet Aydın, durumu şu şekilde özetledi: “Meyvenin kilosu her gün zamlanıyor. Müşteri tepkili ama elimizden bir şey gelmiyor. Ürün az, fiyat yüksek. Bu yaz hem satıcı hem tüketici için çok zor geçecek.”
İstanbul Halciler Derneği Başkanı Numan Dayan, gece sıcaklıklarının -15 dereceye kadar düştüğünü belirterek, bazı bölgelerde yüzde 100’e yakın zarar yaşandığını ifade etti. Uzmanlar, bu yıl yaşanan zararların kısa vadeli olmadığını, uzun süreli bir tarımsal krizin habercisi olabileceğini vurguluyor.
Ticaret Bakanlığı, fiyat manipülasyonlarını önlemek amacıyla 81 ilde kapsamlı denetimler başlattı. Gaziantep’in de bulunduğu illerde 1.271 firma ve 8 bin 476 ürün incelendi. Stokta yeterli miktarda bulunan ürünlerdeki haksız fiyat artışlarına karşı ciddi yaptırımlar uygulanması hedefleniyor.
