Uzmanlar, ekran ışığının beyin üzerine ciddi sağlık etkileri olabileceği konusunda uyarılarda bulunuyor.
“Melatonini Baskılıyor, Uykuya Geçişi Engelliyor”
Kulak Burun Boğaz Uzmanı Dr. Tarık Mecit, uykuya geçişin beyinde adenozin birikimi ve melatonin salgısıyla başladığını belirtti. Ekranlardan yayılan mavi ışığın bu süreci olumsuz etkilediğine dikkat çeken Dr. Mecit, “Beynimizdeki biyolojik saat, ışık-karanlık döngüsüne göre çalışır. Akşam saatlerinde ekran ışığına maruz kalmak, melatonin salınımını baskılayarak vücudun doğal uyku düzenini bozar,” şeklinde konuştu.
Yeterli Uyku, Yalnızca Dinlenme Değil, Bir Sağlık Şartı
Dr. Mecit, uykunun yorgunluk gidermekle sınırlı olmadığını, aynı zamanda hormonal, sinirsel ve bağışıklık sistemleri üzerinde doğrudan düzenleyici etkileri bulunduğunu vurguladı. Derin uyku evrelerinde bağışıklık sisteminin aktifleştiğini, REM uykusu sırasında ise hafıza ve duygusal dengenin güçlendiğini ifade etti. “Bu döngüler kesintiye uğradığında hem fiziksel hem de zihinsel sağlık zarar görür. Uyku eksikliği, insülin direncine, kilo alımına ve kalp-damar hastalıklarına zemin hazırlar,” dedi.
Beynin Temizlik Sistemi Uyurken Çalışıyor
Dr. Mecit, uykunun bir diğer önemli yönünün beyin sağlığıyla doğrudan ilişkili olduğunu belirtti: “Glifatik sistem adı verilen temizlik mekanizması yalnızca uyku sırasında aktif hale gelir. Kalitesiz uyku, beyinde biriken toksik maddelerin atılamamasına ve Alzheimer gibi nörolojik hastalıkların riskinin artmasına yol açar.”
Kaliteli Uykunun Altın Kuralları
Uzmanlar, sağlıklı bir uyku düzeni için şu önerileri sunuyor:
- Her gün aynı saatte yatıp uyanmak
- Uyumadan en az 1-2 saat önce ekran kullanımını sonlandırmak
- Akşam saatlerinde kafein, alkol ve ağır yiyeceklerden uzak durmak
- Yatak odasını sessiz, karanlık ve serin tutmak
- Uyku öncesi meditasyon veya gevşeme egzersizleri yapmak
- Gün içinde düzenli fiziksel aktiviteye yer vermek
“Uyku, Sessiz Bir Tedavi Yöntemidir”
Dr. Mecit, sık karşılaşılan uyku bozuklukları arasında insomnia, uyku apnesi ve sirkadiyen ritim bozuklarının bulunduğunu belirtti. “İyi bir uyku yalnızca geceyi değil, bağışıklığı, ruh halini ve yaşam kalitesini etkiler. Uyku, sağlığın sessiz ama en güçlü ilacıdır,” ifadelerini kullandı.
