Son yıllarda yapılan araştırmalar, aşırı işlenmiş gıdaların tüketiminin kalp damar hastalıkları, metabolik bozukluklar, bağışıklık sistemi sorunları ve ruhsal rahatsızlıklar gibi 30’dan fazla sağlık problemine neden olabileceğini ortaya koyuyor. Cips ve şekerli atıştırmalıklar gibi ürünlerin ultra işlenmiş gıdalar arasında yer aldığı bilinse de, pek çok paketli gıda “sağlıklı” etiketleri ile tüketiciyi yanıltmaktadır.
Yeni Güney Galler Üniversitesi’nden Gıda ve Beslenme Uzmanı Dr. Emma Beckett, BBC Science Focus dergisinde yayımlanan yazısında, sağlık algısının gerisinde kalmış olan ve dikkat edilmesi gereken altı gıda türünü sıraladı.
1. Paketlenmiş Hazır Yemekler
Marketlerde pratik ve dengeli öğün alternatifleri olarak sunulan bu ürünler, koruyucu maddeler, yüksek oranda tuz ve yapay katkılar içermektedir. Dr. Beckett, “Maliyet ve üretim kolaylığı için genellikle içerik az, sebze oranı düşük ve besin dengesi bozuk olabilir” şeklinde uyarıda bulunuyor.
2. Bitkisel Sütler
Bitkisel sütler, sağlıklı alternatifler olarak popülerlik kazanmış olsa da aslında yüksek işlem görmüş ürünler. Isıtılıp kurutulan bitkisel bazlar, su ile karıştırılır ve besin katkıları eklenir. Ancak bu katkılar homojen bir şekilde dağılmadığı için çökelme görülebiliyor. Uzun vadeli etkileri ise henüz tam olarak araştırılmamıştır.
3. Bitkisel Et İkame Ürünleri
İşlenmiş et tüketimini azaltmak önemli bir hedefken, bitkisel kökenli et ikameleri bazen sağlık için yanıltıcı olabiliyor. Dr. Beckett, “Fayda, doğal bitkileri tüketmekten kaynaklanır; aşırı işlemden geçmiş yapay et ürünlerinden değil” diyerek uyarıyor.
4. Öğün Yerine Geçen İçecekler
Hızlı yaşam temposu nedeniyle sıkça tercih edilen bu ürünler, temel besin maddelerini içerse de doğal gıdalardaki biyoaktif faydalardan ve tat çeşitliliğinden yoksun kalmaktadır. Sürekli kullanımı ise dengeli beslenmeyi zorlaştırabilir.
5. Kahvaltılık Gevrekler
Şeker oranı düşük ve az işlem görmüş türleri yararlı olabilirken, çoğu kahvaltılık gevrek yüksek şeker içeren ve çok işlenmiş ürünler olarak dikkati çekmektedir.
6. Granola ve Protein Barlar
Çok işlenmiş ve katkı maddeleri barındıran granola ve protein barlar doğal gıdaların yerini aldığında sağlıksız olabilir. Ancak aşırı işlenmiş atıştırmalıkların yerine tercih edildiklerinde faydalı olabilmektedir.
Dr. Emma Beckett’in açıklamaları, doğal ve az işlenmiş gıdaların öncelikli olarak seçilmesi gerektiğini vurguluyor. Ayrıca paketli ürünler için içerik ve işlem düzeyine dikkat edilmesi gerektiğini belirtmektedir.
Beslenme alışkanlıklarında bilinçli tercihler yaparak, sağlığı destekleyen doğal ürünlere yönelmek beden ve ruh sağlığı açısından önemli bir adım teşkil etmektedir.
