ABD’de yaşayan pek çok insan, çamaşırlarını evde yıkamak yerine toplu çamaşırhaneleri tercih ediyor. Bu durum, sadece bir kültürel farklılık mı yoksa ekonomik ve yapısal nedenlerden mi kaynaklanıyor?
Tarihi Bir Alışkanlık: Çamaşırhaneler 90 Yıldır Hayatın Parçası
Amerika’da çamaşırhane kullanımı, 1930’lu yıllarda ortaya çıkmıştır. İlk halka açık çamaşırhane, 1934 yılında Teksas’ta kurulmuş ve kısa bir zaman içinde tüm ülkeye yayılmıştır. Özellikle büyük şehirlerde apartman yaşamının yaygınlaşması, bu sistemin kalıcı bir çözüm haline gelmesine yol açmıştır. Zamanla kamuya açık çamaşırhaneler, Amerikan yaşam tarzının vazgeçilmez bir parçası olmuştur.
Evde Çamaşır Makinesi Lüks Sayılıyor
Amerikalıların bir kısmı, evde çamaşır makinesi bulundurmayı gereksiz bir masraf olarak görmektedir. Bunun başlıca sebepleri şunlardır:
Çamaşırhane maliyetleri düşüktür. ABD’deki çamaşırhanelerde yıkama ve kurutma ücretleri oldukça uygundur.
Deterjan ve elektrik masrafı yoktur. Kullanıcılar yalnızca yıkama hizmeti için ödeme yapmaktadır.
Bakım ve onarım derdi bulunmamaktadır. Evde makine kullanıldığında ortaya çıkabilecek arızaların maliyeti, çamaşırhanelere göre çok daha fazladır.
Bu nedenlerden dolayı, birçok kişi toplu çamaşırhanelerde yapılan küçük harcamaları, tek seferde yapılan yüksek makine alım ve kurulum maliyetlerine göre daha avantajlı bulmaktadır.
Yer Tasarrufu ve Yasaklar da Etkili
Amerikan şehirlerinde, özellikle New York, San Francisco ve Los Angeles gibi büyük metropollerde yaşam alanları sınırlıdır. Apartman dairelerinde çamaşır makinesi için ayrı bir yer olmaması, çamaşırhaneleri daha cazip kılmaktadır. Ayrıca:
Ev sahiplerinin yasakları bulunmaktadır. Bazı kiralık dairelerde ev sahipleri çamaşır makinesi kurulmasını istememektedir. Bu yasaklar genellikle su baskını, kısa devre veya elektrik arızası gibi risklerden doğmaktadır.
Sözleşmelere özel maddeler eklenmektedir. Kiracılara makineli kullanımın yasak olduğu açıkça belirtilmektedir.
Her Köşe Başında Bir Çamaşırhane
ABD’nin birçok yerinde adım başı bir çamaşırhane bulunmaktadır. Bu durum, çamaşırhanelerin erişilebilirliğini ve cazibesini artırmaktadır. Ayrıca çamaşır yıkama sürecini sosyal bir aktiviteye dönüştüren birçok Amerikalı, bu alanları sosyalleşme fırsatları olarak değerlendirmektedir.
Türkiye ile Fark Nerede Başlıyor?
Türkiye’de evlerde çamaşır makinesi kullanımı oldukça yaygın ve neredeyse bir standart haline gelmiştir. Konut yapılarında çamaşır makineleri için özel alanlar ayrılmakta, çamaşırhaneler genellikle otel veya yurt gibi toplu yaşam alanlarında kullanılmaktadır. Buna karşın ABD’de bireysel kullanımdan ziyade, paylaşım sistemi hâlâ oldukça yaygındır.
