Her yıl ABD’de yaklaşık 300.000 çocuk, solunum problemlerini iyileştirmek veya tekrarlayan enfeksiyonları azaltmak amacıyla bademiklerini cerrahi yolla aldırıyor. Ancak, yeni gerçekleştirilen bir araştırma, bu sık yapılan işlemin, büyüme döneminde anksiyete ile ilişkili bozukluklar geliştirme riskini artırabileceğini ortaya koyuyor.
ÇOCUKLUKTA BADEMCİK CERRAHİSİNİN ANLAMLI SONUÇLARI VAR
Her yıl 300.000’den fazla çocuğun bademiklerini cerrahi olarak aldırdığı belirtiliyor. Bu prosedür, solunum yollarını düzeltme ya da enfeksiyon sıklığını azaltma amacıyla gerçekleştirilmektedir.
Ancak, uluslararası bir araştırma ekibi tarafından yapılan yeni bir incele, bu yaygın uygulamanın, ileriki dönemlerde anksiyete ile ilgili bozukluklar yaşama olasılığını artırabileceği sonucuna varmıştır.
Çin’in Guangxi Tıp Üniversitesi ve İsveç’teki Karolinska Enstitüsü’nden bilim insanları, İsveç sağlık kayıtlarına dayanarak bir milyondan fazla kişi üzerinde yaptıkları analizde, bademiklerin alınmasının posttravmatik stres bozukluğu (PTSD), depresyon veya anksiyete gelişim riskini %43 oranında yükselttiğini belirledi.
Gözlemsel bir çalışma olması dolayısıyla, bu bulguların kesin nedenlerini açıklamak zor olsa da, riskin katılımcıların cinsiyeti, bademik alınma yaşı, stresle ilgili bozuklukların aile geçmişi ve ebeveynlerin eğitim düzeyine göre (sosyoekonomik durum göstergesi) mevcut olduğu vurgulandı.
Yayımlanan makalede, “Bu bulgular, adenotonsiller hastalıkların veya ilişkili sağlık koşullarının stresle ilişkili bozuklukların gelişiminde potansiyel bir rol oynadığını gösteriyor,” ifadelerine yer verildi.
Belirlenen bozukluklar arasında, PTSD’nın en yüksek risk artışını gösterdiği ve bademiklerin erken yaşta alındığı bireylerde bu riskin %55 oranında arttığı bildirilmektedir. Araştırmacılar, bazı ailelerde kardeşleri karşılaştırarak belirli genetik ve çevresel faktörleri kontrol etme imkanı bulmuştur. Elde edilen verilere göre, bademikleri alınan aile üyeleri için anksiyete bozuklukları riski %34 oranında daha fazla tespit edilmiştir.
Araştırmacılar, ameliyat sonrası ilk yıllarda belirgin bir risk artışı gözlemlenirken, bu artışın ameliyat sonrasında 20 yılı aşkın bir sürede de devam ettiğini belirtmektedir.
Ulusal düzeyde gerçekleştirilen bu çalışma ve geniş örneklem büyüklüğü, cerrahi müdahale ile zihinsel sağlık düşüşleri arasında bir bağlantı olduğuna dair güvenilir kanıtlar sunmaktadır. Peki, bu ilişkiyi ne besliyor?
Bademcikler, enfeksiyonlarla savaşmada önemli bir rol oynar; bu nedenle, bu organların yokluğu içinde vücudun daha savunmasız hale gelmesine yol açabilir. Ayrıca, bademiklerin alınmasına neden olan sürekli inflamasyon durumları, ileriki yaşlarda anksiyete sorunlarına neden olabilmektedir.
Önceki araştırmalar, bademiklerin alınmasının otoimmün hastalıklar ve kanser gibi sağlık problemlerinin artmasına da yol açtığını göstermişti ve bu durum, dikkate alınması gerekn başka önemli bir husustur.
Ancak, tıbbi kayıt verileri ile sınırlı olan araştırmacılar, cerrahi ile ilişkili klinik özellikleri hesaba katamadığı için bağlantıya dair önemli içgörüler elde edememiştir. Ek olarak, belirli stres bozukluklarının kayıtlarının doğrulanması ve genelleşmesi konusunda zorluklar olduğu belirtilmektedir ve bu, gelecekteki çalışmalar için genişlemesi gereken bir alanı işaret etmektedir.
Yayımlanan makalede, “Eğer bulgularımız, bağımsız çalışma popülasyon
