Artan enflasyon ve değişen sosyal alışkanlıklar, Türkiye’de dayanışma kültürünü farklı bir yöne doğru yönlendiriyor.
Geleneksel Dayanışma Kültürü Zayıflıyor
Gaziantep ve ülkenin çeşitli bölgelerinde ev hanımları tarafından gerçekleştirilen “altın günleri”, sosyal bir buluşma ve finansal dayanışma olarak biliniyordu. Ev yapımı lezzetler, kahkahalar ve samimi sohbetlerle dolu bu günler, kadınlara moral ve birikim fırsatı sunuyordu.
Ancak son dönemlerde sosyal medyada nostaljik anılarla anılan bu gelenek, enflasyonun etkisiyle giderek azalmaya başladı. Kar fırtınasında bile güne katılan kadınlar sosyal medya gündeminin konusu olurken, birçok Gaziantepli kadın “gün” organizasyonlarını iptal etmiş durumda.
Dijital Buluşmalara Geçiş
TÜİK’in Mart 2025 verilerine göre yıllık enflasyon %38,1, ENAG’a göre ise %75,2 seviyesine ulaşmış durumda. Un, yağ, peynir gibi temel gıda maddelerine gelen zamlar, “altın günü” sofralarının hazırlanmasını neredeyse imkânsız hale getiriyor.
Gaziantep’ten şerife A., “Eskiden 10 kişilik gün masası kurmak keyifliydi. Şimdi o masaya bir tabak koymak bile zor,” diyerek yaşanan değişimi aktarıyor. Artık birçok kadın, bu buluşmaları ya daha az yapıyor ya da tamamen dijital platformlara kaydırıyor.
Uzmanların Görüşleri
Sosyolog Dr. Gökben Demirbaş, “Altın günü, erken Cumhuriyet döneminin ‘kabul günü’ geleneğine dayanan bir yapı. Fakat günümüzde orta sınıf kadınlar finansal zorluklar sebebiyle bu tür etkinliklerden uzaklaşıyor,” şeklinde değerlendirmede bulundu.
Ekonomi profesörü Serap Durusoy ise, “Nüfusun yarısından fazlasının açlık sınırının altında gelir elde etmesi, misafir ağırlamayı artık lüks bir faaliyet haline getiriyor,” diyerek gıda enflasyonunun sosyal yaşam üzerindeki olumsuz etkilerine dikkat çekti.
Gaziantep’te Yeni Çözümler Aranıyor
Gaziantep’te bazı kadın grupları ise geleneksel dayanışmayı devam ettirmek için yeni yöntemler arıyor. Altın hediye yerine sembolik armağanlarla bir araya gelen ve hatta dijital “gün grupları” oluşturan kadınlar mevcut. 68 yaşındaki Gül Hanım, “Eskisi gibi olmasa da yıl boyunca en az bir kez bir araya gelmeye çalışıyoruz. Yoksa birbirimizi çok özlüyoruz,” diyerek dayanışma ruhunu yaşatma çabasını vurguladı.
