Kastamonu’nun bilinen tarihi, MÖ 64 yılında Romalılar tarafından fethedilmesiyle başlamaktadır. Ancak, Kastamonu’daki insan izlerine daha önceki dönemlere ait bulgular da ulaşılmıştır. 1947-48 yıllarında gerçekleştirilen araştırmalar sonucunda, Gölköy Enstitüsü yakınlarında Orta Paleolitik döneme tarihlendirilen çakmak taşından bir alet bulunmuştur. İlerleyen dönemlerde, Üst Paleolitik dönemine ait başka aletlerin de gün yüzüne çıkarıldığı tespit edilmiştir.
Kastamonu, Hititler döneminde bilinen tarihi bir geçmişe sahiptir. Frigya ve Lidya Krallıkları da bölgede etkili olmuştur. M.Ö. 4. yüzyılda Büyük İskender, Anadolu’yu Makedonya’ya katmayı başarmış, Kastamonu da bu süreçte Pontus Krallığı tarafından ele geçirilmiştir. Uzun müddet Roma İmparatorluğu sınırları içerisinde bulunan Kastamonu, M.S. 395 yılında imparatorluğun düşüşüyle birlikte Bizans İmparatorluğu’na katılmıştır.
Bu dönemde Kastamonu, Taşköprü ilçesi eyalet merkezi olarak belirlenmişken, kendisi küçük bir kasaba statüsündeydi. 10. yüzyıla gelindiğinde ise, Kastamonu ve çevresi Bizans İmparatoru II. Basileios tarafından Trakyalı bir generalin yönetimine verilmiştir.
Kastamonu Türk Hakimiyetinde
13. yüzyıla dek Bizans İmparatorluğu’nun yönetimi altında bulunan Kastamonu, 1227-1309 yılları arasında Hüsamettin Çoban tarafından kurulan Çobanoğulları Beyliği’nin yönetim altına girmiştir.
Bu dönemde Anadolu Selçuklu Devleti ve İlhanlılar arasında çeşitli çatışmalar yaşanmaktaydı. Moğollar tarafından esir alınan Selçuklu Sultanı II. Gıyaseddin Mesud, Temur Yaman Candar tarafından kurtarılmıştır. Ardından Kastamonu, Temur Yaman Candar’a hediye edilmiştir.
Temur’un vefatından sonra, oğlu Candaroğlu Süleyman Paşa, 1309 yılında Kastamonu’daki Çobanoğulları Beyliğini sona erdirmiştir.
Kastamonu’da Osmanlı İmparatorluğu Dönemi
İsfendiyarbey’in ardından Kastamonu, “İsfendiyaroğulları” adını alarak, 1460 yılına kadar önemli bir ilim ve kültür merkezi olmuştur. Bu önemli özelliğini Osmanlı İmparatorluğu Döneminde de sürdürmüştür.
Kastamonu, Fatih Sultan Mehmed’in 1461 yılında gerçekleştirdiği Trabzon Seferi sırasında Osmanlı İmparatorluğu’na katılmıştır. Kastamonu, 1461 ile 1922 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu’nun yönetimi altında kalmıştır.
Kastamonu ve Cumhuriyet Dönemi
Kastamonu, Milli Mücadele döneminde lojistik destek açısından oldukça güvenilir bir bölge olarak öne çıkmıştır. Hiç işgale uğramayan Kastamonu, Çanakkale Savaşı ve İstiklal Savaşı sırasında en fazla şehit veren illerden biri olmuştur. İstiklal Yolu üzerinden İnebolu’dan Ankara’ya yiyecek, giyecek, para, cephane ve silah
