Gaziantep’te Osmanlı dönemine dayanan çırak, kalfa ve usta birlikteliğini pekiştirmek için düzenlenen esnaf sahresi geleneği, yüzyıllardır devam etmektedir.
Gaziantep’in zengin kültürel mirasının en canlı unsurlarından biri olan esnaf sahresi, ustaların, kalfaların ve çırakların bir araya gelerek toplumsal dayanışmanın örneğini sergilediği bir etkinliktir. Bu gelenek, yüzlerce yıl süren ahilik kültüründen izler taşımaktadır.
1920’li yıllarda başlayan ve 1960’lı yıllarda gelenekselleşen esnaf sahresi geleneği, çeşitli meslek gruplarındaki esnafın, meslek odalarının belirlediği farklı tarihlerde 3 ile 5 gün arasında iş yerlerini kapatmasıyla gerçekleşmektedir.
Ahilik kültürünün önemli bir parçası olan esnaf sahresi, esnafa yılın belirli dönemlerinde tatil yapma imkanı sunarken, hafta sonunu da kapsayacak şekilde iş yerlerinin kapatılmasını sağlamaktadır. Geçmişte daha çok piknik etkinlikleriyle gerçekleştirilen esnaf sahresi, günümüzde esnafın resmi tatili haline gelmiştir.
Önceleri çeşitli eğlencelerle dolu olan bu gelenek, zamanla sadece tatil olarak değerlendirilmeye başlanmıştır. Ahilik kültüründen gelen esnaf sahresi, Gaziantep’te yoğun olarak gerçekleştirilen bir gelenek olarak öne çıkmakta, ustalık ve çıraklık ilişkisi aracılığıyla toplumsal birlikteliği simgelemektedir. Bu geleneği sürdüren esnaflar, iş yerlerini açmaya devam edenlerin cezai işlemlere tabi tutulabilmesi için gerekli önlemleri almaktadır.
Birlik, dayanışma ve mesleki bağların güçlendirilmesini amaçlayan esnaf sahresi çerçevesinde, her meslek grubu Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği tarafından belirlenen tarihlerde iş yerlerini kapatıp tatil yapmaktadır.
Bu bağlamda, Gaziantep’teki oto tamircileri, 3 gün sürecek esnaf sahresi nedeniyle kepenk kapatmıştır. Gaziantep Sanayi Sitesi’nde faaliyet gösteren oto tamircileri, 11-13 Temmuz tarihleri arasında iş yerlerini kapatarak 3 günlük bir tatile çıkmışlardır. Pazartesi sabahına kadar kapalı kalacak olan oto tamir sitelerine gelen tamir talebi, bu süre zarfında karşılanamayacaktır.
Sanayi sitesindeki kapalı dükkanlarla karşılaşan vatandaşlar başlangıçta şaşırmış olsa da, esnafın bu dayanışma amacıyla gerçekleştirdiği tatil her hafta bir meslek grubunu kapsayarak sonbahara kadar devam edecektir.
Esnaf, bu geleneği sadece bir tatil değil, aynı zamanda mesleki kültürün aktarımı olarak değerlendirmektedir. Gaziantep Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği, esnaf sahresinin özünü kaybetmemesi için çeşitli çalışmalar başlatmıştır.
Gaziantep Esnaf ve Sanatkarları Odaları Birliği Başkanı İsmet Özcan, yüzyıllar öncesine uzanan esnaf sahresi geleneğinin sadece tatil moduna girmemesi için çaba göstereceklerini ifade etmiştir. Özcan, “Gaziantep’in doğası, sanayisi, gastronomisi ve müzeleriyle özel bir şehir olduğunu belirterek, esnafın da bu özelliği taşıdığını vurgulamıştır. Esnaf sahresi, eskiden ustaların, kalfaların ve çırakların bir araya gelip mesleki sorunları konuştuğu, kaynaştığı bir etkinlikti. Ancak şimdi bu gelenek tatil havasına büründü. Bunu eski günlere döndürmemiz gerekiyor” şeklinde konuşmuştur.
Esnaf sahresi geleneği, yüzlerce yıllık geçmişiyle dikkat çekmekte ve kimseyi mağdur etmeden gerçekleştirilmektedir. Oda tarafından dükkânlarında nöbetçi bırakıldığını belirten Özcan, ilgili oda başkanlarıyla toplantılar yaparak bu geleneğin güncellenmesi gerektiğine inandığını ifade etmiştir.
Gaziantep Oto ve Makine Sanatkarları Esnaf Odası Başkanı Ramazan
