2008 yılından itibaren yürürlüğe giren yasa ile, engelli çocuğa sahip anneler, emeklilik yaşını 4 yıl 10 gün daha erken doldurma hakkına sahip oldu. Bu düzenleme, özellikle annelere büyük bir kolaylık sağlarken, erken emeklilikten yararlanmak için belirli şartların yerine getirilmesi gerektiği de vurgulandı.
Erken Emeklilik İçin Gereken Şartlar
2008 yılında kabul edilen 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre, engelli çocuğa sahip kadınlar için önemli bir düzenleme yapılmıştır. Yasa gereği, engelli çocuğu bulunan kadın sigortalı çalışanların prim ödeme günlerine, sürekli bakıma ihtiyaç duyan çocukları için yüzde 25 eklenmektedir. Çalıştıkları her 360 gün için ek olarak 90 gün ilave edilerek toplamda 450 gün çalışmış sayılmaları sağlanmaktadır. Bu eklenen süreler, emeklilik yaş sınırlarından düşülmekte ve annelere erken emeklilik hakkı tanınmaktadır.
Örnek Hesaplama
Örneğin, doğuştan engelli çocuğa sahip bir anne 2008 yılının Ekim ayında sigortalı olarak çalışmaya başlamış ve aralıksız çalışmaya devam etmişse, şu an itibarıyla 5940 prim günü biriktirmiş olur. Bu prim günlerine 1485 gün eklenir ve toplam prim günü 7425’e yükselir. Normalde 58 yaşında emekli olabilecek olan bu kadın, 4 yıl 1,5 ay daha erken, yani 54 yaşında emekli olma hakkına sahip olur.
Hangi Çalışanlar Yararlanabiliyor?
Bu erken emeklilik hakkı, 4/a (SSK), 4/b (BAĞ-KUR), 4/c (Emekli Sandığı) kapsamında sigortalı olarak çalışan kadınlarla, isteğe bağlı sigorta prim ödeyen kadınları kapsamaktadır. Ayrıca, işçi ve esnaf statüsünde çalışanlar ile isteğe bağlı prim ödeyenler de bu haktan faydalanabilmektedir.
Başvuru Nereden Yapılır?
Erken emeklilik hakkından yararlanmak isteyen annelerin, öncelikle engelli çocuğu olduklarını kanıtlamak için bir sağlık raporu almaları gerekmektedir. Bu rapor, SGK’nın anlaşmalı olduğu sağlık kurullarından alınabilir. Eğer birden fazla engelli çocuğu varsa, her çocuğa ait ayrı rapor alınması zorunludur; ancak yalnızca bir çocuktan erken emeklilik hakkı elde edilebilir.
Başvurular, işçi ve esnaf statüsündeki çalışanlar için, sosyal güvenlik il müdürlüğüne ya da sosyal güvenlik merkezine yapılmalıdır. Devlet memurları ise, görev yaptıkları illerdeki sosyal güvenlik il müdürlüklerinden başvuru yapmalıdır.
Rapor Başvurusu İçin Çalışma Koşulu Var Mı?
Sigortalı olarak daha önce çalışmış anneler için, rapor talep edilen tarihte aktif olarak çalışıyor olma koşulu aranmaz. Ancak, sigortalı olup prim ödememiş kişilerin başvuruları geçerli sayılmaz. Dolayısıyla, emeklilik başvurusu yapılmadan önce sağlık raporunun alınması gerekmektedir.
Emeklilik İçin Tarih Beklenmemeli
Erken emeklilik hakkını kullanmak isteyen anneler, emeklilik tarihlerinin geldiği dönemde rapor almak için başvuruda bulunabilirler. Ancak, prim günlerine eklenecek süre, çocuğun sürekli bakım gerektirdiği süreye göre belirlenir. Çocuğun engelli durumu iyileşirse, rapor almak mümkün olmayacaktır. Bu nedenle annelerin, emeklilik başvurusunu beklemeden SGK’ya müracaat etmeleri önerilmektedir.
2008 Öncesindeki Çalışmalar Göz Önünde Bulundurulacak Mı?
Engelli çocuğa sahip anneler için tanınan erken emeklilik hakkı, yalnızca 2008 yılından sonra yapılan sigorta prim ödemelerini kapsamaktadır. 2008 yılından önce yapılan çalışmalar, prim günlerine eklenmeyecektir. Y
