Yumurta Fiyatlarında Yüzde 100’e Yakın Artış
Yılın ilk dört ayında yumurta fiyatlarında meydana gelen yüzde 100’e yakın artış, tüketiciler üzerinde olumsuz bir etki yaratıyor. 30’lu koli yumurta, dört ay önce 100-120 TL bandında satılırken, şu anda marketlerde fiyatı 250 TL’ye kadar ulaştı. Gezen tavuk yumurtalarının fiyatları ise 400 TL’ye kadar çıkmış durumda.
Fiyat Artışının Sebebi: İhracat Talebi ve Küresel Etkiler
Yumurta fiyatlarındaki keskin yükselişin temel nedeni, Türkiye’de üretilen yumurtalara yurtdışından gelen yüksek talep olarak öne çıkıyor. Özellikle ABD’deki kuş gribi nedeniyle meydana gelen üretim düşüklüğü, ülkenin yumurta ihtiyacını karşılamak için ithalata yönelmesine sebep oldu. ABD, Türkiye’den 15 bin ton yumurta almak için anlaşma imzalarken, Brezilya ve Güney Kore de Türkiye’den yumurta ithal eden ülkeler arasında yer aldı.
Yurt dışındaki talep artışı, iç piyasada arzın azalmasına ve dolayısıyla fiyatların yükselmesine yol açtı. Bu gelişmeler Türkiye iç piyasasında da fiyatların tırmanmasına neden olurken, ABD’ye gönderilen yumurtalara yönelik fon kesintileri uygulanmaya başlandı. İlk olarak 50 cent, ardından ise 1,5 dolar tutarında fon kesintisi gerçekleştirildi. Ancak, tüm bu fiyat artışlarına rağmen ABD, alım işlemlerini durdurmamış durumda.
Artan Fiyatlardan Üretici Yararlanamıyor
Yumurta üreticisi Ramazan Öztürk, kış aylarında tavukların verimliliğinin düştüğünü ve bunun ihracat üzerindeki etkisine dikkat çekti. Diğer bir üretici Gökhan Kırman ise, dış pazara yapılan satışların peşin ödeme ve vergi iadesi gibi avantajlar sağladığını ifade ederek, bu nedenle üreticilerin yurt içinde satmaktansa dış piyasayı tercih ettiğini belirtti. İstanbul’daki esnaf Remzi Saygın ise, “Üreticiden 3 TL’ye alınan yumurta, markette 9 TL’ye satılıyor. Bu fark, üreticiye yönelik değil, aracıya gidiyor. Burada fırsatçılık söz konusu,” diyerek ihracatta sınırlama getirilmesi gerektiğini vurguladı.
Türkiye, Yumurtada Dünya Lideri
Türkiye, yıllık 20 milyar adet yumurta üretimiyle dünya genelinde önemli bir üretici ülke konumunda bulunuyor. Kişi başına yıllık yumurta tüketimi ise yaklaşık 220 adettir. Türkiye, ürettiği yumurtaların yüzde 20’sini ihraç ederken, bu oran gün geçtikçe artarak yüzde 55’e ulaşmıştır. Başlıca ihracat pazarları arasında Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Katar, Irak, Umman ve Suriye yer alıyor. 2025 yılı için belirlenen yumurta ihracat geliri hedefi ise 500 milyon dolar olarak öngörülüyor.
Yumurta fiyatlarındaki artış, iç piyasada tüketicilerin ekonomik açıdan zorlanmasına neden olurken; ihracatın devam etmesi ve fırsatçılıkla mücadele edilmesi gerekliliği üzerine tartışmalar gündeme geliyor.
