Arkeolojik ve tarihsel kaynaklara göre, Gaziantep’in bilinen en eski adı Hititler dönemine kadar inmektedir.
Yesemek Heykeltıraşlık Atölyesi, Zincirli Höyük ve Karkamış Antik Kenti gibi tarihi değerlerle çevrili olan Gaziantep, farklı dönemlerde farklı isimlerle anılmıştır. En dikkat çekici isimlerden biri ise “Doliche”dir.
Hititler’den Roma’ya: Gaziantep’in Tarih Sahnesindeki Yolculuğu
Antik çağlarda Gaziantep ve çevresi, Hititler için stratejik bir merkez konumundaydı. Karkamış, özellikle Hitit İmparatorluğu’nun önemli şehirlerinden biriydi. Bölge, Roma döneminde “Doliche” ismiyle anılmaktaydı. Doliche, dini ve ticari açıdan önemli bir kent olarak Roma kaynaklarında sıkça yer bulmaktadır.
Doliche, antik dönemde Tanrı Jupiter Dolichenus’a adanan bir tapınakla da ün kazandı. Bu tanrı, özellikle Roma İmparatorluğu’ndaki lejyonerler tarafından büyük bir saygıyla anılmaktaydı.
Antep’in Adı Zaman İçinde Nasıl Değişti?
Hitit Dönemi’nde Gaziantep ve çevresi doğrudan Karkamış Krallığı’nın etkisi altında kalmıştır.
Helenistik ve Roma Dönemi boyunca şehir “Doliche” ismiyle bilinmektedir. Bu dönemde Gaziantep, Roma lejyonları ve tüccarların uğrak yeri olmuştur.
İslamiyet’in yayılmasıyla birlikte, bölge Araplar tarafından fethedildiğinde ismi değişmeye başlamıştır.
Selçuklu ve Osmanlı Dönemi’nde, buraya yerleşen Türk boyları tarafından “Ayıntab” adı verilmiştir. Ayıntab, Arapça kökenli olup “Tatlı Su Kaynağı” anlamını taşımaktadır.
Cumhuriyet Dönemi sonrasında, 1921 yılında Antep halkının sergilediği kahraman direnişin ardından, TBMM kararıyla şehre “Gazi” unvanı verilmiş ve böylece Gaziantep olarak anılmaya başlamıştır.
Halkın Dilindeki İsim Hep Yaşadı
Resmi belgelerdeki değişikliklere rağmen, halk arasında Antep ismi yaygınlığını korumaya devam etmektedir. Bugün hâlâ pek çok kişi şehri “Antep” olarak anmaktadır. Ancak tarihçilerin ve arkeologların ortaya koyduğu veriler, Gaziantep’in tarih sahnesindeki köklü varlığını bir kez daha gözler önüne sermektedir.
