“Türkiye’de ölü fay yok” ifadesiyle dikkatleri üzerine çeken Frank Hoogerbeets, İstanbul’u tehdit eden olası 7.6 büyüklüğündeki depremle ilgili iddialarıyla gündemi sarstı. Ancak, bu yorumun bilimsel olarak ne derece geçerli olduğu merak ediliyor. Gerçekten Türkiye’nin yer altındaki sessiz faylar tehlike oluşturuyor mu?
Hoogerbeets’in İddiası: Türkiye’de Ölü Fay Yok
Depremleri gezegen hizalanmalarına dayanarak tahmin etmeye çalışan ve “deprem kâhini” olarak bilinen Frank Hoogerbeets, 6 Şubat depremlerinden önce yaptığı doğru tahminle dikkat çekmişti. Fakat bilim çevreleri, tahminlerinin temelsiz olduğunu ve istatistiksel olarak rastlantısal bir değer taşıdığını savunuyor. Son olarak Hoogerbeets, “Türkiye’de ölü fay yoktur. Anadolu levhası sürekli gerilim altındadır” şeklinde bir açıklama yaparak, İstanbul’da 7.6 büyüklüğündeki depremin olasılığını ifade etti.
Uzmanlar Ne Diyor? Gerçekten Tüm Faylar Tehlikeli mi?
Bu görüşe katılmayan Gazi Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü’nden Afet Yönetimi Uzmanı Doç. Dr. Bülent Özmen, Türkiye’nin birçok bölgesinde, özellikle Akdeniz kıyılarında, binlerce yıldır hareketsiz kalan ve “ölü fay” olarak adlandırılan fay hatlarının olduğunu vurguluyor. Özmen, “Bu faylar MTA tarafından haritalanmış ve aktif olmadığı biliniyor. ‘Ölü fay yok’ demek bilimsel olarak doğru değildir,” dedi.
Kilitli Faylar: Sessizlik Ne Kadar Sürebilir?
Özmen, hareket etmeyen fayların ölü değil, kilitli durumunda olduğunu belirtiyor. “Bazı faylar uzun süre hareketsiz kalabilir, ancak bu durum onların bir gün aniden kırılıp büyük depremlere yol açamayacağı anlamına gelmez.” Bu, geçmişteki 1995 Kobe Depremi gibi örneklerle de kanıtlanmış durumda. Ayrıca, Güney Kaliforniya Üniversitesi’nden Sylvain Barbot, 6 Şubat depremlerinden sonra inaktif olduğu düşünülen bir fayın deprem ürettiğini açıklamıştı.
Ölü Fay Nedir, Ne Kadar Güvenlidir?
Bilimsel olarak bir fayın ölü sayılabilmesi için en az 2 milyon yıl boyunca hareket etmemiş olması gerektiği belirtilmektedir. Bununla birlikte, bu, o fayın tekrar aktifleşmeyeceğini garanti etmez. Doç. Dr. Özmen, “Kilitli faylar binlerce yıl sessiz kalabilir, ancak geçmişte kırılma yaşandıysa, yeniden hareket potansiyeli vardır,” diye uyarıyor.
İstanbul’u Bekleyen Büyük Deprem: 7.6 Gerçekçi mi?
Hoogerbeets’in İstanbul için öngördüğü 7.6 büyüklüğündeki deprem beklentisi ilk bakışta aşırı gelebilir. Ancak Doç. Dr. Özmen, Marmara Denizi’nde bulunan fayların geçmişte 7.2 ile 7.6 büyüklüğündeki depremleri ürettiğini hatırlatıyor. “Bilimsel verilere bakıldığında, 7’nin üzerinde bir deprem olasılığı bulunmaktadır. En kötü senaryo 7.6’yı bulabilir,” diyor Özmen. Adalar Fayı gibi aktif fayların da tehlikeleri doğruladığını belirterek, yapılaşma politikalarının bu haritalara göre düzenlenmesi gerektiğini vurguluyor. Çünkü, “sessizlik” her zaman güvenli anlamına gelmemektedir.
İsterseniz bu yazıyı sosyal medyada paylaşmanın ya da görselle desteklemenin bir versiyonunu hazırlayabilirim. İlginizi çeker mi?
